Le nouveau CVP est arrivé ...

Verscheen eerder ingekort in De Standaard (02/05) en volledig De Morgen (06/05).

De Franstaligen hebben beslist om géén belangenconflict meer in te roepen. Dat zou goed nieuws moeten zijn, want dat maakt dat het dossier BHV terug de gewone parlementaire weg volgt, de weg die elke wet normaal zou moeten volgen. Maar de gewone parlementaire behandeling zonder obstructie van uitzonderingsprocedures, is een bedreiging voor de regering-Leterme I. Als de Vlamingen het wetsvoorstel eenzijdig goedkeuren, dan laten de Franstaligen de regering vallen. Als een wet dus de normale parlementaire gang van zaken volgt, dan werkt België niet meer. De wereld op zijn kop, België op zijn best.

Op 8 november 2007, de dag nadat in de Kamercommissie Binnenlandse Zaken het voorstel tot de splitsing van het arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde door de Vlamingen eenzijdig goedgekeurd werd, riep de Franstalige Gemeenschap een belangenconflict in, waardoor het dossier voor zestig dagen in de koelkast verdween. Ideaal, want BHV was een grote struikelblok ter vorming van een regering. Luttele tijd later, op 21 december, trad Verhofstadt-III aan. Die regering presteerde niets, behalve het feit dat ze er was vóór 25 december, zodat de Koning niet zonder regering zat en niet met rode kaken aan zijn kersttoespraak moest beginnen.

Verhofstadt beloofde tegen Pasen de fakkel over te dragen aan Leterme, waarmee eigenlijk impliciet een verkiezingsbelofte gebroken werd, maar dan niet door diegene die ze gemaakt had, wat altijd handig is natuurlijk. CD&V zou namelijk niet in een regering stappen vóór BHV gesplitst was. Maar ja, beste kiezer, BHV konden wij op dat moment toch niet splitsen, het dossier was immers bevroren, en iemand moest het toch overnemen van Verhofstadt? Verhofstadt als pleister op de wonde van Leterme, wie had dat ooit gedacht?

Maar nu komt BHV dus terug, en dit keer midden in de regering. De impliciet gebroken belofte wordt nu expliciet. Maar geen nood. Ondertussen is er al een andere belofte die de vorige wat maskeert. Tegen 15 juli moet en zal er immers een staatshervorming komen, of anders stapt CD&V zelf uit de regering. Deze garantie werd met vastberaden stem uitgesproken. Maar de vraag bij beide beloftes is deze: welke hefbomen zijn er überhaupt nog om deze beloftes te realiseren, als je weet dat de Franstaligen de sleutel van deze regering in handen houden?

De dreiging van CD&V om uit de regering te stappen is immers een zwaktebod. Hoe geloofwaardig is een tweede belofte immers nog na het breken van de eerste? En antwoordde Leterme bij zijn bezoek aan Balkenende op 7 april ll. niet aan een journalist: “Heel stabiel. We gaan door tot 2011” op zijn vraag naar de levenskracht van de kersvese Belgische regering? Nee, CD&V is gekomen om te blijven, en dat koste wat kost.

Als koste wat het kost betekent dat zo maar eventjes een parlementaire zitting moet uitgesteld worden zodat het splitsingsvoorstel niet op de agenda kan komen, dan is dat maar zo. Het parlement wordt deze keer letterlijk aan de kant geschoven. In achterkamertjespolitiek, druk nachtelijk overleg en over-en-weer-geblackberry met de partijhoofdkwartieren zullen we België in de komende weken weer op zijn best zien.

Maar spannend wordt het niet. De huidige gang van zaken is gewoon de logische afwikkeling van de strijd die niet vandaag verloren is, maar wel op 20 maart. Toen stapten de Vlaamse partijen in een regering zonder garanties van de Franstaligen op vooruitgang in ook maar één dossier. Terwijl de beste onderhandelingspositie toen al opgegeven is, namelijk het niet willen deelnemen aan een regering voordat een aantal basiseisen vervuld zijn, moet men vandaag de schijn hoog houden en beweren er nog te zullen uitgeraken zonder toegevingen.

Men zoekt het onmogelijke compromis tussen een grondwettelijk recht dat geschonden wordt en de belangen van een minderheid die zich daarbij niet wil neerleggen. Officieel heet het dat men tijd wil vrijmaken voor een "onderhandelde" oplossing. Maar wat valt er te onderhandelen aan het herstellen van een basisrecht, namelijk de gelijkheid onder alle Belgen? Hebben de Franstaligen nog niet genoeg tijd gehad om een oplossing voor te stellen? Welke elementen wijzen op dan een fundamenteel veranderde houding in dit dossier, waardoor het nu plots wel zou lukken?

Een "onderhandelde" oplossing is tenandere ook per definitie een meer ondemocratische oplossing: elke oplossing die minder inhoudt dan de volledige splitsing van BHV, doet onrecht aan het basisbeginsel dat elke Belg gelijk is voor de (kies)wet. En tenslotte: waarom zouden wij de zwakkere positie van onderhandeling moeten aanvaarden als we met onze democratische meerderheid het voorstel gewoon ook zo kunnen goedkeuren?

In het beste geval wordt een nieuw belangenconflict ingeroepen, waardoor er nog slechts drie van de vijf mogelijke veto’s overblijven. Al meer dan veertig jaar wachten we nu op de splitsing van BHV, komt het dan aan op een aantal procedures van zestig dagen? In het slechtste geval valt de regering, maar zou dat zo’n verlies zijn? Wat voor waarde heeft een regering immers, als die er niet in slaagt via democratische weg een probleem op te lossen dat eigenlijk al eenzijdig door het parlement kan geregeld worden?

Maar zo’n vaart loopt het niet. Het pluche zit lekker, en ook de laatste beloftes zijn al genoeg ondergesneeuwd om een nieuwe bocht te kunnen inzetten. Leterme zal, de partijgenetica getrouw, le raison d’état laten voorgaan op de democratie. Onder Leterme-I wordt BHV niet gesplitst, op gelijk welke manier dan ook. De CVP, terug van (nooit) weggeweest?

Brecht Arnaert

PS: Dit is een chicken game: wie het eerst met de ogen knippert is verloren. Laat de Franstaligen dus maar eens uitvoeren wat zij dreigen te doen. Als zij de regering werkelijk laten vallen, dan moeten we gewoon de moed hebben om te zeggen: "En, doen jullie het nu maar eens". Dan zitten wij aan de zijlijn met de sleutel in handen. Zie mijn eerdere post "Reynders premier in ruil voor staatshervorming?" (1 maart 2008)