Dit bericht verscheen eerder op www.vvb.orgDe term werd voor het eerst gebruikt door Elio Di Rupo op 8 november 2007, de dag nadat de stemming van de splitsingsvoorstellen rond BHV in de Kamercommissie BiZa eenzijdig Vlaams goedgekeurd werd. Elke Vlaamse Beweger sprak zijn grijze hersencellen aan om uit te zoeken over welk pact of welk akkoord Di Rupo het kon hebben. Maar al snel bleek dat het niet ging om een formeel akkoord, maar om een informele stelregel, iets dat normaal het daglicht niet ziet. Merkwaardig is ook dat nadien de term nooit meer is gebruikt. Dit was duidelijk een freudiaanse verspreking die ons een unieke inkijk geeft op de denkwereld van de Walen: het pact der Belgen is de verzekering dat in België de meerderheid nooit beslist.
En dat blijkt ook nu nog maar eens. Politici kunnen dan wel onderhandelen, machiavellistische trucs gebruiken, tegenstanders mee in het bad proberen te trekken, “package deals” maken, de boel wat smeren met extra geld, maar finaal blijkt een staatshervorming pure rekenkunde te zijn. Bottom line is dat je een twee derde meerderheid nodig hebt én een meerderheid in elke taalgroep.
Vooral dat laatste is van belang. In het federale parlement zijn er 150 zetels, waarvan 88 Vlaamse en 62 Waals/Franstalige. De twee derde meerderheid (100 zetels) kan snel geleverd worden als de Vlaamse partijen wat meewillen, maar het is de meerderheid in eigen taalgroep die het ware sluitstuk én machtsmiddel vormt van de Franstaligen. Concreet volstaat het dat een Franstalige alliantie erin slaagt om 31 zetels geïmmobiliseerd te houden, om elke staatshervorming tegen te gaan. Op dat moment kan er op geen enkele manier nog een meerderheid gevormd worden om een staatshervorming te steunen.
Die Franstalige alliantie is de as PS-CDH. Samen hebben zij dertig zetels. Theoretisch is dat dus geen waterdichte blokkeringsminderheid, er is nog één zetel nodig. De praktijk is echter anders. De zetel waar het om draait bezet wordt door Patrick Cocriamont van het FN, en omdat het inroepen van zijn hulp de facto het einde van het Cordon Sanitaire zou betekenen, is de kans weinig waarschijnlijk dat een meerderheid tegen deze alliantie in kan gevormd worden. Zolang PS (20 zetels) en CDH (10 zetels) zich dus niet uit verband laten spelen, is een staatshervorming die zij niet wensen uitgesloten. Men mag dus zoveel onderhandelen als men wil, rien ne va plus.
Als een vijfde van de zetels volstaat om het land te blokkeren dan heb je in abstractie eigenlijk een vier vijfde meerderheid nodig om ook maar iets aan de structuur van dit land te kunnen veranderen. Dat komt neer op 121 zetels, een onmogelijk aantal. Een mooiere illustratie van de structurele onrechtvaardigheid van België kun je niet hebben.
Een staatshervorming krijgen we dus niet. Niet omdat de CD&V haar eigenste dubieuze zelf is, niet omdat de Vlamingen het niet genoeg willen, maar wel omdat in 1970 ons land zo danig democratisch misvormd is, dat sindsdien elke beslissing tot hervorming van de staat genomen wordt door een minderheid, en niet door een meerderheid.
De vraag rijst stilaan of het bereiken van Vlaamse onafhankelijkheid binnen het legalistisch kader nog mogelijk is. Het antwoord daarop is ja. Alleen zal de wetgevende macht daarbij tegenstrijdig genoeg een steeds kleinere hefboom worden. Onze parlementaire macht is immers uitgeschakeld door alarmbellen en belangenconflicten. Het is via de uitvoerende macht dat meer Vlaamse zelfstandigheid in het verschiet ligt. En wel door er “actief” aan te verzaken. Veel “bargaining power” hebben we niet, de communautaire verdeling van mandaten is bij grondwet geregeld (art 99).
Maar er is één functie die daarop een uitzondering vormt: de premier. Die valt buiten de pariteitsvereiste en is sinds de regering Leburton-II (1974) steeds een Vlaming geweest, maar kán ook een Waal zijn. Wat als we nu eens die functie openstellen voor een Waal? Welke dynamieken krijgen we dan aan de andere kant van de taalgrens? Wie zullen de kandidaten zijn, en wat zullen ze ervoor over hebben om het hoogste mandaat te mogen bekleden? Dezelfde dynamieken die zich nu bij ons afspelen, en van onze wedijverende kandidaat-premiers per opbod vragende partij máken, kunnen zich dan voordoen aan de andere kant van de taalgrens. De vraag wie tot de grootste spreidstand in staat is, zal voor één keer niet door een Vlaming beantwoord moeten worden. De Waalse politiek, nu verenigd tegenover dezelfde tegenstander, krijgt te maken met interne verdeeldheid. Un vrai “panier de crabes”
Reynders bijvoorbeeld zou zijn moeder verkopen om premier te kunnen worden. Eens zien hoe sterk hij zou lobbyen vóór een staatshervorming als hij effectief uitzicht krijgt op deze functie. De blokkage PS-CDH blijft natuurlijk bestaan, maar in ieder geval worden zij nog meer geïsoleerd. Dan worden meerderheden sneller gevormd dan men denkt. De partij van Reynders is bovendien voldoende groot om de stemming van een belangenconflict, die een drie vierde meerderheid vraagt in een aantal deelparlementen in moeilijkheden te brengen
De Vlaamse cynici staan al aan de klaagmuur: “In plaats van meer Vlaanderen, krijgen we nu een Waalse premier?”. Maar kijk naar de mogelijkheden. In feite komt het ter beschikking stellen van een mandaat in ruil voor een staatshervorming neer op het inruilen van het tijdelijke voor het “eeuwige”. Vier jaar geregeerd worden door iemand die ik niet verkozen heb, in ruil voor permanente verworvenheden voor mijn natie? Waar moet ik tekenen? Laat ons daarover nadenken. Waarom premier worden, als je iemand premier kunt maken? Laten we Shakespeare in gedachten houden: “Why be the King, when thou can be Kingmaker?”
Brecht Arnaert
Beste ,
BeantwoordenVerwijderenJouw voorstel om een Franstalige op het schild te heffen is een bemoedigende poging om de grendel van onze staatshervorming open te schuiven. Voor de strijders van vorige Vlaamse oorlogen is het nochtans sedert mensenheugenis duidelijk dat er voor Vlaanderen meer te rapen is met een Waalse premier dan met een Vlaming. Waarom werd dit plannetje niet reeds vroeger uitgeprobeerd ? Omdat wij geen ‘kingmakers’ zijn. Wij kiezen geen premier, wij ondergaan hem.
Je stelt terecht dat de Vlamingen geen bargainingpower hebben. Niet omdat zij geen doorslaande argumenten zouden hebben maar om dat zij niet echt durven onderhandelen totdat het springt. Het Franstalige premierschap zullen zij weggeven voor een onnozelheid. Een gebaar, une geste, voor enkele loze beloften.
Niet dat enkele slimmeriken het premierschap niet zagen als troef. De Franstaligen kennen hun eigen zwakheden en verguizen nu al Reynders omdat ze hem voor geen frank vertrouwen. Elk zijn eigen Judas. Kijk naar de laatste poll.
Ons surrealistische land heeft creatieve oplossingen nodig. De Belgische wetgeving is ondemocratisch en verwerpelijk. Het is niet omdat de ene partij de andere bedrogen heeft met een contract , gewild of uit dommigheid, dat men dit contract met alle wettelijke middelen moet handhaven. Zoals de Franstaligen met hun economische, demografische en politieke minderheid het klaarspelen om toch de macht te houden door constant buiten de democratische en wettelijke lijntjes te kleuren zo moeten de Vlamingen dit doen. De grondwet wordt constant verkracht. Een keertje meer zal ze wel verdragen, oefening baart kunst. Voer de staats(her)vorming de facto uit met een Vlaamse meerderheid. De overzijde ‘mag’ meedoen maar ‘moet’ niet. Call my bluff !
Als een Waalse premier zich aanbiedt om van ons land een echte democratie te maken dan zal ik, en met mij velen, hem steunen en zullen de Vlamingen hun eerlijk deel krijgen. Ik ontwaar hem/haar echter niet aan de horizon…. , spijtig.
Cyrano
Cyrano,
BeantwoordenVerwijderenHet gevaar is inderdaad reëel dat we zelfs die laatste hefboom verknoeien. Ik heb me al dikwijls afgevraagd hoe het komt dat wij Vlamingen, of tenminste onze politieke klasse zich zo laat doen.
Is het het gebrek aan ervaring met macht? Is het onze fameuze minderwaardigheidscomplex? Ik kan er mijn vinger niet op leggen. Ik stel alleen vast dat een nitwit plots een ster kan worden als hij/zij maar bereid is het spel mee te spelen. Wij kijken op naar de eerste de beste die eens wat presteert, en we verafgoden die dan. De mensen die verafgood worden, verliezen van hun kant elk contact met de werkelijkheid, en worden afhankelijk van die bevestiging. Dat is de beste recuperatietechniek die België heeft. Zo waren er voor WO II 500 adellijke families in Vlaanderen. Vandaag zijn er dat ruim 1300. Op 50 jaar tijd werden dus 800 lintjes uitgedeeld, goed voor gemiddeld zestien recuperaties per jaar. Verleen mensen een titel, of geef ze briefpapier van de Koning Boudewijn Stichting en ze voelen zich de koning te rijk. Mensen kijken naar hen op, omdat er een aura van verhevenheid om hun heen hangt. Het idool reageert aldus sociaal wenselijk en gaat het systeem verdedigen. Wie nog geen zo'n lintje heeft, droomt van een dergelijke status, en gaat zich conform gedragen. Dát is volgens mij dé verklaring voor de algemene zwakheid van onze ruggegraat. Dat moet zeker eens verder onderzocht worden.
Beste groeten,
Brecht.
PS: Mail me eens je gegevens. Actief in de Vlaamse Beweging?
Waarom ?
BeantwoordenVerwijderenEen kinderhand is gauw gevuld.
Cyrano
De PS (en de CDH maar die zijn mathematisch minder van belang) worden over het algemeen als boemannen aanzien als het aankomt op staatshervormingen. Als we sinds 1970 alle regeringen bekijken zien we dat PS in de meeste regeringen voorkomt, en dat ze ook al aan vele staatshervormingen hebben meegewerkt. De PS is in principe niet tegen staatshervorming. Maar ze moeten er beter van worden. Zoals de staatshervorming er nu uitziet, worden (uit het waalse standpunt) vooral de vlamingen er beter van. Didier Reinders premier laten worden in ruil voor een staatshervorming, zal volgemns lij niets uithalen, aangezien PS en MR al jaren grote tegenstanders zijn. Reinders is voor de PS geen aanvaardbaar compromis. De PS wordt zelf niet (rechtstreeks) beter van het premierschap van Reinders.
BeantwoordenVerwijderenDe grote reden dat er lang geen franstalige premier meer is, bestaat volgens mij uit verschillende redenen. Ten eerste zijn er geen persoonlijkheden meer geweest die sterk genoeg waren om te kunnen optornen tegen de Vlaamse kannonen. En ten tweede kon er geen consensus gevonden worden voor een persoon die voor alle waalse politieke partijen voldoet. De vlaamse politici gaan een Premier meer beoordelen op zijn vaardigheden, terwijl in walonië eerder op zijn politieke familie geoordeeld wordt. Zolang PS en MR taboe zijn voor elkaar, zal er geen waalse premier zijn.
Robbedaya,
BeantwoordenVerwijderenIk snap niet hoe de CDH mathematisch van minder belang is, als je weet dat elke zetel telt om de minderheidsblokkering waarvan sprake in stand te houden. Een staatshervorming komt er niet zolang CDH en PS het been stijf houden. Dat is het hele opzet van mijn artikel geweest: tonen hoe ondemocratisch het is dat een vijfde van het parlement de hervorming van een land kan blokkeren.
Je zegt zelf dat de PS geen staatshervorming zal steunen die nadelig is voor henzelf. Dat is ook zo: indien bijvoorbeeld de sociale zekerheid geregionaliseerd zou worden, dan kun je er van op aan dat de Waalse sociale zekerheid, die dan haar eigen boontjes moet doppen, er slechter uit komt.
Als deze houding nog zou voortkomen uit een verheven soort staatsbelang, dan zou ik er nog kunnen inkomen. Maar het gaat om platte partijpolitieke belangen: de PS heeft via FGTB en de mutualités een groot stuk van de SZ bijna "persoonlijk" in handen. Raken aan de Waalse SZ is dus ook raken aan de PS. En dat terwijl élke burger zou moeten kunnen genieten een niet-gepolitiseerde sociale dienstverlening.
Uit de houding van de PS lees ik dus af dat ze het partijbelang boven het staatsbelang stellen. Waar zijn die "hommes d'état" dan waar zoveel over gesproken wordt?
De situatie wordt ernstig: wil men van geen staatshervorming weten, dan zet men zelf België het mes op de keel: er moet een grondige hervorming komen van onze instellingen, anders houdt het beestje het geen tien jaar meer uit.
Niet dat ik daar rouwig om zou zijn, maar een snelle onafhankelijkheid die niet goed voorbereid is, is evenmin wenselijk.
Beste groeten,
B.
CDH is mathematisch niet van Belang want PS + MR zijn samen goed zijn meer dan de helft van de waalse zetels. Dus moet de MR enkel PS kunnen overtuigen niet CDH. PS is enkel van belang omdat de OpenVLD en CD&V NV-A beslist hebben dat zij de enige vlaamse partijen willen zijn die de staatshervorming op hun rekening zouden kunnen schrijven. Door het nederlandstalige njet tov sp.a, is de PS de enige optie om een tweederde meerderheid te kunnen vormen.
BeantwoordenVerwijderenIndien andere nederlandstalige partijen opgenomen worden, kan de PS achterwege gelaten worden. Zonder de machtsdrang van de vlaamse oranje-blauwe partijen, zou de PS niet nodig zijn. En dat weten ze ook. Zolang dit de situatie is, kan de PS zich alles permiteren. Zolang iedereen de PS blijft verkiezen boven de alternatieven zijn ze allermachtig. Zolang er niet nagedacht kan worden over een alternatieve samenstelling van de regering, en zolang de PS niet voelt dat ze grip op de zaken zou kunnen verliezen, zullen ze zich zo blijven gedragen. De PS is een machtsbeluste partij, maar dit moeten we uitbuiten. De PS zal deelname aan de macht verkiezen boven het vasthouden aan principes. Eens ze voelen dat ze uit de regering gebonjourd kunnen raken, zullen ze wat meegaander zijn om mee te werken aan een staatshervorming.
En ik vrees dat ik je een ilusie armer zal moeten maken, wanneer ik je zeg dat alle politiek (en niet enkel de PS-politiek) om macht en imago draait.
In heel het land draait alle om partij politieke en persoonlijke belangen. Het is een ilusie te denken dat het in Vlaanderen anders is dan in Walonië. Waarom denk je dat er anders momenteel zo'n "spreidstand" is tussen CD&V en NV-A? CD&V vreest dat het imago van Leterme te zwaar geschaden zal worden, wanneer er geen regering gevormd kan worden. Want Leterme, de redder van het vlaamse volk, faalt terug. En NV-A vreest dat ze teveel kiezers zouden verliezen wanneer ze wel in de regering zouden stappen zonder (garanties voor) staatshervorming. Deze beide beslissingen zijn dus ook louter geïnspireerd uit wat hen het grootste electoraal belang zou kunnen opleveren. Al moet ik wel zeggen dat ik blij ben dat NV-A hun principes niet laat varen voor persoonlijke carriëres en ministerpostjes.
Er bestaan mathematisch combinaties zonder PS, laten we eens tellen:
- CD&V - NV-A (30) + MR (23) + OpenVLD (18) + CDH (10) + PS (20) = 101 (NL = 48/88, FR=53/62)
- CD&V - NV-A (30) + MR (23) + OpenVLD (18) + CDH (10) + SP.A (14) + ECOLO (8) = 103 (NL=62/88, FR = 41/62)
(eventueel groen! om ecolo gunstig te stemmen)
- CD&V - NV-A (30) + MR (23) + OpenVLD (18) + CDH (10) + SP.A (14) + FN (1) + LDD (5)= 101 (NL=70/88, FR = 31/62)
Er zijn nog meer combinaties mogelijk, maar dan moet het cordon sanitair ook sneuvelen. Het cordon sanitair is nog zo'n mooi voorbeeldje van een anti-democratisch machtsspelletje. Dat bedoeld is om eigenbelang en postjes te verzekeren. (Net zoals de kiesdrempel trouwens).
Robbedaya,
BeantwoordenVerwijderenOp deze link vind je een overzicht van alle mogelijke combinaties die en staatshervorming kunnen opleveren: http://home.online.no/~vlaenen/hoegin/VeertienBijzondereMeerderheden.pdf
Verder nog twee citaten van je die toch héél voluntaristisch zijn:
"Dus moet de MR enkel PS kunnen overtuigen niet CDH."
"Enkel" de PS overtuigen, inderdaad. Maar dat is nu net de kern van het probleem: waarom zou de PS ooit in een oranje-blauwe regering stappen, waar zij naast een liberaal beleid, ook nog eens een staatshervorming zou moeten slikken. De PS overtuigen is net wat je niet kan, tenzij er helemaal geen liberalen in de regering zitten. Dat kan ook, als aan Vlaamse kant christen-democraten en nationalisten (30) samenwerken met socialisten (14) en Vlaamse groenen (4). Dat brengt ons bij je volgende opmerkelijke bewering:
"Door het nederlandstalige njet tov sp.a, is de PS de enige optie om een tweederde meerderheid te kunnen vormen."
Ik dacht dat de SP.A net zelf voor de oppositie gekozen had na haar nederlaag op 10 juni, en dat zij na verschillende contactnames nog steeds niet geïnteresseerd was in regeringsdeelname. Als de SPA zou willen deelnemen aan een regering, en ook de PS komt uit haar kot, tja dan zijn ze met hun gecombineerde 34 zetels niet langer te negeren. Maar blijkbaar is het water tussen de socialisten onderling ook te diep om tot overeenstemming daarover te komen.
Eigenlijk zeggen we hetzelfde: zolang de PS zichzelf barricadeert/ uitgesloten wordt (afhankelijk van het standpunt) dan komt er geen staatshervorming. Ik benadruk het belang van CDH omdat, indien die partij mee wil, de PS noch de SP.A nodig zijn. Maar CDH'ers, dat zijn in feite PS'ers die naar de kerk gaan.
Beste groeten,
Brecht.
PS: Een illusie armer ben ik niet hoor: aan beide kanten van de taalgrens bestaan belangen. Maar in Vlaanderen is de vergroeiing tussen partijen en het staatsapparaat toch al stukken losser dan in Wallonië. En wat die spreidstand van N-VA betreft: tijd dat dat gedaan is ja. Ben dat kartel meer dan beu.
Smithson,
BeantwoordenVerwijderenDe sp.a koos inderdaad op de dag na de verkiezingen zelf voor de opositie. Maar nu ze zien dat Oranje-Blauw er niets van bakt, noch van de staashervorming, noch van de sociaal economische problemen, zijn ze wel bereid om te praten. Op voorwaarde dat de accenten sociaal economisch komen te liggen en op voorwaarde dat ze gewenst zijn in de regering. Wat is er voor nut dat ze in een regering gaan waar hun mening niet zou tellen?
Vanmorgen in het nieuws nog het bewijs dat sp.a begint te beseffen dat zonder de sp.a het een grote ramp wordt. deRedactie.be.
ik weet dat ik soms wat voluntaristisch ben. ik heb soms de neiging de dingen wat dramatischer/extremer voor te stellen dan ze zijn. Maar de essentie is er toch. Door de dingen wat op te kloppen, kom je soms tot een betere discussie.
En wat NV-A betreft, het wordt eens tijd dat ze een ECHTE keuze maken. Ofwel wordt het regering+kartel ofwel de opositie, maar niet iets tussenin zoals nu. Ik denk dat zoals de kaarten er nu voorliggen, ze er electoraal voordeel bij zullen doen wanneer ze het kartel verbreken. Moesten er nu verkiezingen zijn, en de komen zelfstandig op ze meer dan een stuk of 5 zetels zouden halen.
En sinds wanneer post jij nu onder je eigen naam en niet langer onder je pseudoniem?
Als Reynders premier zou worden ligt het departement financiën volledig open en met de wetenschap die daaruit voortvloeit, kan dit gebruikt worden voor de eerste stappen naar een grote staatshervorming. De legendarische woorden van Didier himself waren toch ook: "het feit dat de MR de grootste partij geworden is in Wallonië is al een staatshervorming op zichzelf", welnu...het departement Finaciën uit handen nemen van Reynders, zeg "blauwe familie" zou een 2e serieuze stap in de staatshervorming zijn en de enige mogelijke manier om dit te bewerkstelligen is, Reynders posteren op de eerste minister-zetel en financiën door te geven aan CD&V-(NVA). De puinhoop van paars is geen fabeltje, maar keiharde realiteit...
BeantwoordenVerwijderenOf we reynders nu premier maken of niet, doet eigenlijk niet veel ter zake, wel is het een moedige poging.
BeantwoordenVerwijderenVolgens mij moeten we als Vlamingen eens durven erkennen dat we in de meerderheid zijn, niet in de kamer of senaat want daar zijn we "gelijken' in zekere zin. Daar geraakt geen enkele hervorming door want deze wordt geblokkeerd.
Enkel het Vlaamse parlement kan, op juridische basis, de grondwet te niet doen. Waarom? heel eenvoudig, de tegenpartij, de franstalige Brusselaars, wensen de grondwet niet na te leven. Meer nog ze behandelen het als een vodje papier. De Franstaligen moeten onderkennen dat een uitspraak van het grondwettelijk hof voor eens en voor altijd moet worden uitgevoerd. Daarna kunnen we praten. Maar ik zie dat niet direct gebeuren, als men die verdraagzaamheid, die tolerantie, die solidariteit niet aan de dag willen leggen, moet het Vlaams parlement maar zijn conclussies eruit trekken en zich onafhankelijk te verklaren of op zijn minst als deelstaat van het confederale belgie. Waarin men de soevereine bevoegdheid over het grondgebied tot aan de taalgrens uitroept.