(ingestuurd naar de morgen naar aanleiding van de installatie van Van Rompuy-I, zonder gevolg echter)De krantencommentaren van de voorbije dagen zijn ronduit huiveringwekkend. De zucht van opluchting over de aanstelling van Van Rompuy als nieuwe premier lijkt eerder de doodsreutel van elk kritisch vermogen te zijn, dan de frisse wind die men door de Wetstraat meent te zien waaien. Daar waar commentatoren in regel op de bres staan voor de kleinste ondemocratische tekortkoming, is het nu oorverdovend stil. Is onze intellectuele atmosfeer dan zo danig vervuild dat we door de wolken van misleiding de blauwe democratische lucht niet meer zien?
Sinds het ontslag van Leterme op 19 december zijn allerlei speculaties gemaakt. Er werd nagedacht over nieuwe verkiezingen in juni en een mogelijke opvolger voor Leterme, dit alles zonder zich ook maar een moment rekenschap te geven van de democratische implicaties hiervan.
Zo schijnt het blijkbaar niemand te storen dat federale verkiezingen in juni onmogelijk zijn zonder een oplossing voor BHV. Zonder verpinken hield men het voor mogelijk dat Jean-Luc Dehaene tot juni 2009 een regering zou leiden, waarna de bevolking zich mocht uitspreken. Nu Van Rompuy premier is en dat blijkt te zullen blijven tot 2011, lijkt deze kwestie van de baan. Maar het feit alleen al dat in de voorbije weken vervroegde federale verkiezingen als optie een kans kreeg, zegt veel over ons democratische orthodoxie.
In 2003 sprak het Arbitragehof zich duidelijk uit in een dwingend arrest waarin gestipuleerd werd dat nieuwe verkiezingen ongrondwettelijk zijn zonder een oplossing voor BHV. Bij de vorige federale verkiezingen werd dit al handig omzeild door de verkiezingsdatum veertien dagen vooruit te schuiven, van 24 juni naar 10 juni. Dat was dubieus. Maar kunnen wij ons een tweede schwalbe veroorloven, zonder de geloofwaardigheid van de rechtstaat te ondergraven? Waarom zou een arbeider nog op tijd moeten komen op zijn werk, als men zelfs de grondregel van ons samenleven, de grondwet, niet respecteert?
Ook de speculaties over mogelijke opvolgers waren vanuit democratisch oogpunt hallucinant. Martens werd vanuit Disneyland naar Laken geroepen, wat tegenwoordig niet eens zo’n groot verschil meer is. Met evenveel fantasie worden te Laken aan de lopende band nieuwe figuurtjes en functies bedacht, verliezers van verkiezingen aangesteld, antwoorden in beraad gehouden. Met dat verschil dat Walt Disney tenminste vóór de schermen stuurde.
Ook Jean-Luc Dehaene als mogelijk interim-premier werd alom geprezen als een man met heel wat ervaring, maar niemand stoorde er zich blijkbaar aan dat deze oude rot in het vak geen enkel Belgisch parlementair mandaat meer heeft. België kan blijkbaar enkel gered worden door mensen die geen binding meer hebben met de Belgische kiezer. Dat zegt genoeg.
Maar nog het meest storend moet wel het gemak zijn waarmee de wetgevende macht de uitvoerende macht begint te depanneren. Het wordt stilaan een gewoonte. In november 2007 werd deze norm al voor de eerste keer overschreven toen Van Rompuy en De Decker als parlementsvoorzitters van de koning de opdracht kregen een dialoog tussen de gemeenschappen op te zetten. Ook toen kraaide geen haan naar het feit dat dus eigenlijk de exponenten van de wetgevende macht gesommeerd werden om de uitvoerende macht uit de wind te zetten.
Maar dit keer neemt een voorzitter van de Kamer ontslag om een regering verder te zetten die niemand wil en waar niemand om gevraagd heeft. “Dit is ongezien” is zowat de slagzin van het laatste half jaar geworden. Wanneer zal iemand de moed hebben om te erkennen dat België langzaamaan verzandt in een “failed state”? Waar burgers veroordeeld worden omdat ze wél de grondwet willen respecteren? (zie BHV) Waar partijen na verkiezingen ook met zwaar verlies gewoon verder regeren? (zie Open VLD) Waar de rechterlijke macht zich belaagd voelt door de uitvoerende om een beslissing te herzien? (zie de rechters in het Fortis-dossier)
Hoeveel rek zit er nog op ons democratisch gevoel? De kruik gaat zolang te water tot ze barst …
Brecht Arnaert
Brecht Arnaert is voorzitter van Jong N-VA UGent, de Vlaams-republikeinse studentenwerking aan de UGent. Hij schreef deze bijdrage in eigen naam.
Brecht het systeem is aan het verrotten. Men heeft het VB uitgesloten omdat het in het programma stond van die partij (niet letterlijk maar kom) dat ze de Belgische rechtsstaat zouden doen verrotten, dat het een deel uitmaakte van haar strategie.
BeantwoordenVerwijderenMaar in plaats van die partij te bestrijden met democratische middelen, heeft men ze in een Cordon geplaatst en zodoende heeft men daarmee ook de wetmatigheden van de democratie ondergraven.
Wat we nu zien is heel begrijpelijk : door het uitsluiten van het VB kan je maar een regering vormen met langs Vlaamse kant hetzij de CVP, de PVV of de PS. En er kan maar één van die partijen uitgesloten worden als de twee anderen voldoende groot zijn (dus meer dan 20% der Vlaamse kiezers), en als dat gat dat dan overblijft opgevuld wordt met een kleinere partij zoals bvb Groen!.
Kan LDD het gat eventueel aanvullen ? Neen. Ze zal de plaats van het VB overnemen maar het is weinig waarschijnlijk dat ze in de plaats van O-VLD in een regering zal zitten. Want daarvoor moet je langs Waalse kant een zusterpartij hebben die voldoende gewichtig is. Of zal ze in strijd met haar programma essentiële toegevingen moeten doen aan de MR. Ze zal zich moeten profileren als een vazal van het Belgisch systeem. Wachten op LDD is zoals wachte op de resultaten van het VB.
Maar aangezien die drie grote partijen hun geloofwaardigheid verloren hebben zijn ze veroordeeld om steeds maar opnieuw in de regering te zitten. Een alternatief is niet meer mogelijk. De essentie van de democratie, het spel van de oppositie tegenover het bestuur, is ondergraven. Het werkt niet meer.
Erger wordt het wanneer men een 2/3° meerderheid wenst, dan moet men een krachttoer realiseren om via bvb een Kartel één van die partijen tot een grotere proportie te laten uitgroeien. Maar zelfs dat wordt afgeblokt : men kan de staatshervorming die dat Kartel als basisreden had eenvoudig afvoeren door een veto te stellen. De Belgische staat kan dus enkel blijven bestaan als hij niet meer democratisch is. Erger er is geen democratie meer. Want keer op keer wordt de wil van de kiezer naast zich neer gelegd. Beide landsdelen hebben duidelijk tegengestelde visies, maar door het Belgisch systeem is het enkel de oppositie (de partijen die geen verandering willen, die de verkiezingsresultaten en dus de wil van het volk negeren) die nog in de regering kan zitten.
Een ander aspect is dat onze politici die zich zo roemen dat ze de democratie verdedigd hebben via het 'Cordon Sanitaire' eigenlijk zelf de verrotting in gang gezet hebben. Niet het VB heeft de dolk in de hand genomen, maar zij zelf. Om de democratie te beschermen hebben ze haar vergiftigd.
En nu kom ik tot een zeer gewaagde stelling : we zijn het als democraten verplicht om het Cordon Sanitaire op alle mogelijke manieren te bestrijden. Niet in het belang van die partij maar in ons eigen belang. Niet alleen omdat men de VB-kiezers hun democratische rechten ontneemt, maar omdat het Cordon Sanitair alle Vlaamse kiezers hun de democratische rechten ontneemt. Omdat het Cordon Sanitaire de democratie ondergraaft.
Je kan niet een beetje zwanger zijn. Evenmin kan je een beetje niet democratisch zijn. Want het is een sluipend vergif. Een beetje uitsluiten maakt het democratisch systeem deficitair. Het werkt niet meer. Omdat men via die ingreep het systeem zichzelf heeft willen laten beschermen wordt het stap na stap minder democratisch. De democratie is er niet voor zichzelf en haar leiders maar is er voor het volk.
Heeft het VB nu op politiek vlak hiermee punten gescoord ? Neen. Want het zijn de politieke acties van de N-VA die aangetoond hebben dat er een fundamentele fout gemaakt is door het VB uit te sluiten. Het VB is maar verloren gewicht. Het is een partij die er niet in slaagt haar kiezers aan bod te laten komen.
"Zo schijnt het blijkbaar niemand te storen dat federale verkiezingen in juni onmogelijk zijn zonder een oplossing voor BHV."
BeantwoordenVerwijderenMoesten ze nieuwe verkiezingen "moeten" organiseren in juni, zouden ze niet anders kunnen dan BHV te splitsen. Er zou dan misschien wat druk zitten. Nu wordt het weer op de lange baan geschoven omdat noch Vlamingen, noch Walen de politieke moed hebben om BHV de splitsen.
Moest er een mogelijkheid zijn waarmee ik (de modale belg) vervroegde verkiezingen zou kunnen forceren, dan zou ik het doen. Met als gevolg dat een splitsing van BHV onvermijdelijk wordt.
"Waar partijen na verkiezingen ook met zwaar verlies gewoon verder regeren? (zie Open VLD)"
Welke alternatieve regering was volgens u dan wel mogelijk. In ons belgisch systeem, kan het niet anders dan dat meerdere partijen regeren. Bij een gebrek aan grote partijen is het dus onvermijdelijk dat bepaalde partijen terug in een regering moeten stappen na een verkiezing.
Anders moeten we het systeem veranderen naar verkiezingen in 2 rondes. Na een eerste ronde die verloopt zoals deze nu georganiseerd wordt, volgt een tweede ronde, waarin de 2 grootste partijen tegen elkaar strijden. Alleen kan dit systeem onmogelijk werken door tegenstellingen Vlaanderen-Wallonië.
"Ook Jean-Luc Dehaene als mogelijk interim-premier werd alom geprezen als een man met heel wat ervaring, maar niemand stoorde er zich blijkbaar aan dat deze oude rot in het vak geen enkel Belgisch parlementair mandaat meer heeft. " Ook ik zou me hieraan gestoord hebben. Enkel verkozen kamerleden of senaatleden zouden deel mogen uitmaken van een regering. Hiermee wil ik naast de benoeming van Kris Peeters in de Vlaamse regering, ook de benoeming van Bruno Tuybens in de vorige regering aanklagen. Het is jammer dat meerdere partijen niet genoeg kwaliteit in de eigen rangen (lees: verkozen rangen) heeft om regering te vormen. Ook de promovering van Minister Vanackere is schandalig. Blijkbaar wordt het Vlaamse niveau nog altijd minder gewaardeerd dan het federale. Waarom kon Vanackere niet blijven zitten, en kon Veerle Heeren niet direct Inge Vervotte opvolgen in de Federale regering? Vanackere zal onbetijfeld wel bekwaam zijn, maar is Heeren dit dan niet?
@ Vlaamse Webring,
BeantwoordenVerwijderenUw stelling dat het Cordon Sanitaire moet doorbroken worden is niet gewaagd. Ik pleitte hiervoor al in mijn essay "Di Rupo premier. Democratisch pleidooi tegen het Cordon Sanitaire".
De nuance is wel dat het VB zelf uit het CS moet willen komen. Zij hebben inderdaad voor een verrottingsstrategie gekozen en genieten van hun rol van uitgeslotene. Dat mag ook eens gezegd worden.
@ Benoni
Ik hoor u graag bezig. Ik deel namelijk uw mening dat ministers enkel uit de volksvertegenwoordigers zouden mogen komen, en dan nog enkel de volksvertegenwoordigers van het eigen niveau.
Ik deel uw mening dat het moeilijk was geweest een andere regering op poten te zetten, maar dat is nu net het punt! In ene normale democratie is elke combinatie van partijen mogelijk, in België zijn enkel die combinaties mogelijk die géén staatshervorming willen realiseren. Ik heb dit uitvoerig beschreven in mijn onderzoeksartikel over Leterme: "Doe stille voort ... Leterme tussen institutie en ideaal", dat op deze webstek te vinden is. Het Belgisch systeem is namelijk niet optie-neutraal: door zijn instituties schakelt het a priori bepaalde politieke programma's uit. België kan daarom geen democratie genoemd worden; hoogstens een pacificerend, neo-corporatistisch, particratisch regime. (Het is zelfs geen rechtstaat. Bijzonder lezenswaardig in dat verband is het laatste artikel van prof Matthias Storme "Bedenkingen over de scheiding der machten": http://vlaamseconservatieven.blogspot.com/2009/01/bedenkingen-over-de-scheiding-der.html
Een alternatief dat echter wel mogelijk geweest was, was het niet breken van de verkiezingsbeloftes van CD&V, maar dat zou tot logische consequentie gehad hebben dat het Belgisch model gebarsten zou zijn. Op 20 december 2007 heeft CD&V geabdiceerd door in een regering te stappen. En dat terwijl ze beloofd had nooit in een regering te zullen stappen zonder een splitsing van BHV.
Wat BHV zelf betreft heb je inderdaad gelijk dat het organiseren van nieuwe verkiezingen extra druk op die ketel zou zetten. Ik verwees enkel naar het gemak waarmee over zo'n federale verkiezingen in juni nagedacht werd, alsof de uitspraken van de rechterlijke macht (in wezen de behoeders van de rechtstaat) slechts een akkefietje zijn, dat met een politiek akkoord te regelen valt.
Want laat ons niet vergeten dat BHV GEEN symbooldossier is, maar een dossier rond klinkklare discriminatie: een Waal uit Virton mag stemmen voor een politicus uit Vilvoorde, maar een Vlaming uit Sint-Genesius-Rode mag niet eens stemmen voor een politicus uit Waver. Waarom de Franstaligen zo vasthouden aan BHV beschreef ik in Den Borluut, het magazine van Jong N-VA UGent en de conclusies zijn verassend. U vindt het artikel "Hoe zou 't met Rosa zijn?" hier: http://student.ugent.be/jongnva/files/den_borluut_2008_2009_nr_2.pdf
Beste groeten,
Brecht