In het januarinummer van PERIODIEK, het driemaandelijks blad van het Vlaams Geneeskundigen Verbond, neemt Jean-Pierre Rondas de stelling in dat het strategisch gezien beter zou zijn om onze politieke energie te richten op het afschaffen van de grendels in de grondwet, eerder dan op het uitstappen uit België. Brecht Arnaert sluit zich daarbij aan. In zijn essay “De Kwantumsprong” pleit hij voor politieke ongehoorzaamheid in het Federale parlement, alvorens er ook maar ergens uitgestapt wordt.
Het was Lode Claes die voor het eerst de observatie maakte dat onze Vlaamse volksvertegenwoordigers, hoewel in de meerderheid, hun democratisch recht niet opeisen als het erop aankomt. In “De afwezige meerderheid” (Claes, 1984) schetst hij haarscherp hoe de Vlamingen, telkens wanneer zij moeten onderhandelen met de Franstaligen, op voorhand al hun troeven afgeven of het nalaten om op cruciale moment door te drukken.
Natuurlijk zijn er de psychologische verklaringen, zoals het historische minderwaardigheidscomplex (Sabbe, 1875) van de Vlamingen, en de sociologische verklaringen, zoals het feit dat Vlaanderen geen bovenlaag heeft (Ballegeer, 2005). Maar die verklaringen bieden geen antwoord op de vraag wat er nu effectief moet gebeuren om ons volk vrij te maken.
De antwoorden zijn verdeeld. Aan de ene kant is er het Vlaams Belang, die van opvatting is dat we maar meteen voor Vlaamse onafhankelijkheid moeten gaan, en “alles ten noorden van de taalgrens” tot grondgebied van de Vlaamse republiek moeten verklaren. Aan de andere kant is er de N-VA, die het plan heeft om binnen België zò groot te worden dat ze het Belgisch systeem kan overnemen, en ontmantelen.
Beide strategieën lijken me steriel. Aan de ene kant romantiseert het Vlaams Belang de Vlamingen te veel. Wij zijn geen Schotten of Ieren, die in een vlaag van heldhaftigheid plots de Vlaamse onafhankelijkheid gaan opeisen. Vlamingen zijn angsthazen. Het zijn pantoffelhelden van het eerste uur. Guerrillero's die naar thuis kijken.
Aan de andere kant onderschat de N-VA hoe totalitair België wel niet is. Men denkt te kunnen groeien in het systeem om het op een dag over te kunnen nemen. Maar dat systeem zichzelf heruit waar we bij staan. Sinds art. 195 buiten spel werd gezet kan men de grondwet immers wijzigen zonder die wijzigingen te moeten voorleggen aan een nieuw parlement. Theoretisch is het vandaag mogelijk dat het parlement zijn eigen legislatuur bijvoorbeeld verlengt tot 2019, of waarom niet, voor altijd.
De macht in België is autocratisch geworden. Er is dus niet langer een manier meer om via de politiek recht te halen. Dat is géén overdrijving. Hoe totalitair het Belgische systeem wel niet is, wordt meteen duidelijk wanneer we de procedure tot het wijzigen van de grondwet eens van naderbij beschouwen. Een grondwetswijziging vereist een twee derde meerderheid over de hele Kamer (100 zetels). Die is vrij vlot te bereiken: er zijn 88 zetels in de Nederlandse Taalgroep, en slechts 62 stuks in de Franstalige.
Kunnen met andere woorden 12 Franstaligen overtuigd worden om een staatshervorming mee goed te keuren, dan kunnen dingen fundamenteel veranderen. Maar dat is niet zo. Naast die twee derde meerderheidsregel is er immers nog een meerderheidsregel, die bij het grote publiek minder bekend is. En dat is dat in elke taalgroep ook nog eens een gewone meerderheid moet gevonden worden. Dit zorgt ervoor dat de meerderheid die nodig is voor institutionele hervormingen de facto verandert van een twee derde in een vier vijfde meerderheid.
Dit is al heel andere koek. Aangezien men met 31 zetels binnen de Franse Taalgroep al een blokkeringsminderheid op de been kan brengen, ligt het lot van het land in handen van één vijfde van het parlement. Zo is het een onomstotelijke waarheid dat N-VA zelfs met 80 % van de Vlaamse stemmen institutioneel geen sikkepit kan veranderen. De sleutel tot institutionele hervorming ligt in België bij de minderheid, en dat is dat.
Maar het is nog erger. Omdat België geen democratie is, maar een particratie, zijn parlementairen slechts pionnen. De échte macht ligt bij de partijvoorzitters, en aangezien de PS nog steeds de grootste partij is (26 zetels), heeft in België niet enkel de minderheid de macht over de meerderheid, maar ook een minderheid binnen die minderheid, hetgeen België nog verder reduceert, van particratie tot oligarchie, en waarom niet: dictatuur.
Als de Vlamingen dus iets willen veranderen aan hun situatie, dan hebben ze het fiat nodig van zij die hen onderdrukken. Dat dit niet vanzelf zal gebeuren, snapt het kleinste kind. De enige manier om in België nog recht te halen, is het breken van de wet. Dit is het idee dat ik in “De Kwantumsprong” verdedig. De wet breken gaat voor vele mensen te ver, maar dan moeten zij zich afvragen wat het is dat de wetten legitimeert. Dat is het filosofisch onderzoek dat in DKS wordt: wat legitimeert de staat?
Het klassieke antwoord is “democratie”: wat een meerderheid ook maar beslist. Maar het is niet omdat een meerderheid met iets akkoord gaat, dat het daarom ook legitiem is. Als alle lezers van dit blad zouden beslissen dat u, individuele lezer, voortaan al hun lidgelden zou moeten betalen, dan zou dat een perfect democratische beslissing zijn. Maar daarom nog geen morele. Wat telt zijn individuele rechten, die onvervreemdbaar zijn, en elke wetgeving die deze rechten negeert, mag met het volste vertrouwen doorbroken worden. De opdracht van onze Vlaamse politici is dus om de maatschappelijke krachten in de richting van dit moment te leiden.
De vraag of Vlaanderen uit België moet stappen is ondergeschikt aan de vraag met welke reden we dat uiteindelijk doen. Want stel u maar eens voor dat Vlaanderen met een miezerige eenzijdige onafhankelijkheidsverklaring zijn zelfstandigheid verkrijgt. Wat zouden die “Founding Fathers” dan aan hun kleinkinderen vertellen? Dat ze weliswaar de meerderheid hadden in het vroegere land, maar dat ze hun individuele rechten niet durfden verdedigen? Wat een stichtend voorbeeld. In plaats van de regels van een onrechtvaardig spel aan te klagen, ga je maar beter een eigen spel spelen?
Neen. Wie de moed niet heeft om, bij machte, onrechtvaardigheid aan de kaak te stellen, is zeker niet in staat om zelf een rechtvaardig land te stichten. Wil Vlaanderen echt onafhankelijk worden, dan moet de stichting van dat land getuigen van een eigen kwantumsprong, een eigen reden van bestaan, een eigen existentie. De bestaansreden van Vlaanderen als politiek project is tot op heden nog steeds niet geformuleerd. Als sinds 1996 heeft Vlaanderen zijn eigen parlement, maar nog steeds heeft het niet zijn eigen moreel moment gehad.
De opdracht van de Vlaamse Beweging is dus om de bevolking tussen nu en 2014 bewust te maken van de noodzaak van deze morele sprong, buiten het wettelijk kader, maar binnen een universele moraliteit. Dit vraagt intellectueel leiderschap en moreel doorzettingsvermogen. Maar iets vertelt me dat dit alvast onder dit lezerspubliek ruimschoots aanwezig is.
Brecht Arnaert
Geen opmerkingen:
Een reactie posten